Rối loạn nhân cách ranh giới tiếng Anh là borderline personality disorder. Trong các tài liệu, nó được viết tắt là BPD hoặc gọi là rối loạn nhân cách tâm trạng không ổn định. Căn bệnh này khiến người bệnh xuất hiện những cảm xúc dữ dội, có ảnh hưởng xấu. Cùng tìm hiểu về BPD trong bài viết này của Thanh Bình PSY nhé!
Khái niệm rối loạn nhân cách là gì?
Đây là căn bệnh tâm thần đặc trưng bởi tâm trạng, suy nghĩ và những hành vi không ổn định của con người. Tình trạng này ảnh hưởng đến cách người đó nhìn nhận bản thân, những người xung quanh cũng như những tình huống trong cuộc sống.
Người mắc bệnh này thường xuyên có những thay đổi nhanh chóng về cảm xúc. Vì vậy, họ sẽ thường nhầm lẫn về những sự việc xung quanh và cũng không biết mình cần phải làm gì.
Chính sự nhầm lẫn khiến bản thân người bệnh trở nên vô cùng nhạy cảm. Họ thường xuyên rơi vào tình trạng đả kích, phản ứng dữ dội với những sự việc xung quanh mình.
Một khi cảm xúc trở nên mãnh liệt, người bệnh rất khó có được suy nghĩ thấu đáo và giữ được bình tĩnh. Chính vì vậy, họ có thể làm tổn thương cảm xúc của người xung quanh, gây tổn hại đến thể xác của bản thân và người thân.
Ai có nguy cơ mắc bệnh BPD cao hơn bình thường?
Thông thường, căn bệnh này sẽ xuất hiện ở thời niên thiếu hoặc những năm đầu độ tuổi trưởng thành. Đó chính là khoảng thời gian mọi người xuất hiện nhiều tương tác với xã hội hơn và bắt đầu đối diện với những chuyển biến lớn trong cuộc sống.
Một nghiên cứu mới đây đã chỉ ra, những trẻ em có thời thơ ấu sống trong sự lạm dụng, không hạnh phúc, đối diện với bạo lực có nguy cơ mắc BPD cao hơn. Chính vì vậy, khi đi khám bệnh thì tiền sử tâm lý, cuộc sống của người bệnh sẽ được khai thác rất kỹ.
Những bài viết cùng chuyên mục:
Những nguyên nhân gây rối loạn nhân cách ranh giới
Hiện tại, các nhà khoa học vẫn chưa khẳng định rõ ràng nguyên nhân của chứng bệnh này. Tuy nhiên, các chuyên gia tin rằng yếu tố di truyền và những tác động của môi trường là nguyên nhân chính.
Giới nghiên cứu đồng ý rằng, rối loạn nhân cách ranh giới có thể được di truyền qua các thế hệ. Chúng cũng có liên kết chặt chẽ với các rối loạn sức khỏe tâm thần khác giữa các thành viên trong gia đình.
Một vài nghiên cứu đã chỉ ra rằng những bất thường trong cấu trúc của não cũng ảnh hưởng tới rối loạn này. Nó khiến tỷ lệ mắc bệnh cao hơn hẳn ở những người thông thường, không có bất thường trong cấu trúc não.
Những yếu tố về môi trường văn hóa, xã hội cũng ảnh hưởng rất nhiều đến tâm trí. Từ đó trở thành nguyên nhân gây rối loạn nhân cách.
Ví dụ:
“Một người sống trong môi trường không ổn định mà ở đó hầu hết mọi người đều bị rối loạn nhân cách hoặc những chứng sức khỏe tâm thần sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn nhiều.”
Những dấu hiệu nhận biết bệnh
Nhận biết dấu hiệu – việc quan trọng trong chẩn đoán và điều trị
Đối với các bệnh tâm lý, việc điều trị có hiệu quả hay không phụ thuộc rất nhiều vào thời gian phát hiện bệnh. Chính vì vậy, mọi người cần chú ý theo dõi và nắm bắt bệnh từ những dấu hiệu đầu tiên. Đây chính là việc làm cần thiết để điều trị bệnh kịp thời và ngăn ngừa những diễn tiến xấu hơn của bệnh..
Dấu hiệu nhận biết đơn giản, dễ thấy nhất
- Tâm trạng xấu thường xuyên, dễ phát cáu cũng như không thể kiểm soát được những cơn tức giận của mình.
- Sợ hãi, lo lắng về việc bị bỏ rơi một cách quá mức.
- Thường xuyên rơi vào cảm giác trống rỗng, chán nản thường xuyên.
- Đã từng có những mối quan hệ khó khăn, không bền vững với gia đình của mình.
- Thường xuyên thay đổi tâm trạng nhanh chóng trong vài giờ, vài ngày.
- Xuất hiện những hành động mạo hiểm, phá loại, lãng phí tiền bạc, quan hệ tình dục một cách không an toàn với những dấu hiệu lạm dụng.
- Có suy nghĩ tự sát, làm hại bản thân.
- Sống rời xa thực tế.
Chẩn đoán và điều trị bệnh rối loạn nhân cách ranh giới
Phương pháp chẩn đoán chính xác hiện nay
Khi tiến hành thăm khám, bác sĩ sẽ hỏi về những triệu chứng, tiền sử y khoa mà người bệnh đã trải qua. Không chỉ vậy, tiền sử gia đình cũng được khai thác rất kỹ. Bất kỳ dấu hiệu tâm thần nào của người thân trực hệ đều có thể ảnh hưởng tới tình trạng bệnh này.
Nhìn chung, rối loạn nhân cách ranh giới khá khó chẩn đoán. Chính vì vậy, mọi việc sẽ được thực hiện thông qua phỏng vấn, thảo luận về tiền sử bệnh cũng như những triệu chứng liên quan.
Trong thực tế, việc phân biệt BPD với rối loạn nhân cách chống đối xã hội, trầm cảm là khá khó khăn. Bệnh thường đi kèm với một số bệnh thể chất khác như sau:
- Tăng huyết áp.
- Đau lưng mãn tính.
- Viêm khớp.
- Đau cơ xơ hóa.
Đôi khi quá trình điều trị cũng có thể gây tác dụng phụ là béo phì. Khi đó, người bệnh cần chú ý để thực hiện điều trị nhanh chóng và hiệu quả. Nếu không sức khỏe thể chất có thể bị ảnh hưởng nặng nề hơn.
Tìm hiểu về việc điều trị bệnh rối loạn nhân cách ranh giới
Những phương pháp nào thường được áp dụng?
Thông thường, căn bệnh này được điều trị bằng thuốc, các biện pháp tâm lý phù hợp. Việc điều trị sẽ đòi hỏi sự nỗ lực của bác sĩ cũng như sự cam kết, theo đuổi kiên trì của bệnh nhân.
Một số nghiên cứu cho thấy, tâm lý trị liệu có thể làm giảm một số triệu chứng, tác động tiêu cực của bệnh trong quá trình điều trị và lâu dài. Từ đó, để lại những ảnh hưởng tích cực đến sức khỏe của người bệnh.
Những liệu pháp điều trị rối loạn nhân cách thường thấy
Liệu pháp nhận thức hành vi
Những tác động này giúp giảm được sự thay đổi quá mức của tâm trạng. Từ đó, giúp người bệnh có thể xác định giá trị, vị trí của họ trong cuộc sống. Từ đó, dễ dàng điều chỉnh những vấn đề liên quan khi họ tương tác với những người xung quanh.
Liệu pháp hành vi biện chứng
Trong quá trình này, bác sĩ tâm lý sẽ giúp bạn chú ý đến những tình huống thực tế trong hiện tại. Từ đó, dễ dàng thực hiện việc điều chỉnh cảm xúc, hành vi cũng như sự cân bằng trong mọi mối quan hệ xã hội xung quanh mình.
Liệu pháp tập trung giản đồ
Liệu pháp này nhằm giúp mọi người tập trung vào việc nhìn nhận chính mình. Yếu tố này có ảnh hưởng rất lớn tới cách họ phản ứng với môi trường, đối mặt với những sự việc căng thẳng xung quanh. Liệu pháp này mang tới hiệu quả khá cao cho công việc.
Lưu ý quan trọng khi điều trị bệnh
Tốt nhất, mọi người cần lưu ý tới việc điều trị bệnh rối loạn nhân cách ranh giới tại những cơ sở y khoa chuyên nghiệp. Việc sử dụng thuốc cần được chỉ định bởi các chuyên gia. Từ đó, kết hợp tốt với các liệu pháp tâm lý và đưa ra hiệu quả tốt nhất.
Lời kết
Như vậy, bạn đã có được những thông tin cần thiết về bệnh BPD. Có thể nói, đây là một căn bệnh nghiêm trọng với những ảnh hưởng đáng chú ý.
Hiện tại, Thanh Bình PSY đang có nhiều dịch vụ tham vấn tâm lý, đánh giá tâm lý. Nếu bạn lo lắng về căn bệnh rối loạn nhân cách ranh giới hay bất kỳ vấn đề tâm lý nào, gọi cho chúng tôi để được tư vấn nhé.
