Steven G. Rogelberg (2007) cho biết Tâm lý học là khoa học nghiên cứu tâm trí con người và hành vi. Trong tổ chức – nhân sự, các nhà tâm lý học sẽ tập trung vào một khía cạnh quan trọng trong đời sống con người, cụ thể đó là, cuộc sống công việc, để hiểu rõ hơn và tối ưu hóa hiệu quả, sức khỏe và phúc lợi của các cá nhân và tổ chức.
Các nhà tâm lý học tổ chức – nhân sự thường nghiên cứu thái độ và hành vi của người lao động và người sử dụng lao động, mối quan hệ giữa các cá nhân tại nơi làm việc, cơ cấu và chính sách của tổ chức, các động cơ làm việc, lãnh đạo, năng suất của cá nhân và tổ chức, bối cảnh, văn hóa và bầu không khí trong tổ chức và sự thích hợp giữa con người và công việc.
Xem thêm >>> Tư Vấn Tâm Lý Online
Lĩnh vực này của tâm lý học có liên quan rất nhiều đến cuộc sống hàng ngày của con người. Nó không chỉ ảnh hưởng đến rõ ràng công việc, mà còn ảnh hưởng đến chính bản thân chúng ta, chúng ta phải trải qua căng thẳng, phải học cách giao tiếp thích hợp, khắc phục vấn đề..v..v..
Từ góc độ của nhà quản lý, tâm lý học có thể giúp các nhà tuyển dụng hiểu biết tốt hơn về nơi làm việc và nhân viên của mình, tuyển chọn được nhân viên phù hợp, hạn chế sự nghỉ việc và giảm vắng mặt của nhân viên, làm tăng năng suất và sử dụng các công cụ tiếp thị hiệu quả hơn, bên cạnh đó, nâng cao phòng ngừa tai nạn, giải quyết vấn đề tái cấu trúc, thu hẹp và thay đổi văn hóa…
Những vấn đề chung của tâm lý học tổ chức – nhân sự
Đối tượng của Tâm lý học tổ chức nhân sự
Đối tượng của Tâm lý học tổ chức nhân sự rất phong phú, từ những vấn đề tâm lý trong công tác tổ chức, công tác điều hành chỉ huy đến công tác nhân sự…Sau đây là một số nhóm đối tượng chủ yếu và khái quát
– Những đặc điểm tâm lý của một tổ chức với tư cách là một đơn vị, một cơ cấu hoàn chỉnh, một nhóm xã hội cụ thể…
- Những đặc điểm của hoạt động tổ chức, công tác tổ chức, những qui luật và các hiện tượng tâm lý trong hoạt động tổ chức( qui luật tâm lý trong hoạt động tổ chức các sự kiện, hoạt đông tổ chưc , sắp xếp các cơ quan, đơn vị…)
- Những đặc điểm tâm lý của công tác nhân sự, những hiện tượng tâm lý thể hiện trong công tác nhân sự, các hiện tượng tâm lý của các ứng viên trong quá trình tuyển dụng nhân sự…
- Những đặc điểm nhân cách của người làm công tác nhân sự
- Những đặc đểm tâm lý xuất hiện trong quá trình tương tác giữa chủ thể và đối tượng của công tác nhân sự
- Các nhân tố tâm lý tạo nên môi trường thuận lợi cho công tác nhân sự…
Nhiệm vụ của tâm lý học tổ chức nhân sự
- Phát hiện, giới thiệu những hiện tượng tâm lý xuất hiện trong hoạt động tổ chức và công tác nhân sự
- Cung cấp một hệ thống kiến thức về hoạt động tổ chức, công tác nhân sự và những khái niệm tâm lý học trong lĩnh vực tổ chức,nhân sự
- Giải thích các hiện tượng, sự kiện mang màu sắc tâm lý trong hoạt động tổ chức và công tác nhân sự. Phân tích các qui luật nảy sinh, hình thành và biểu hiện của các hện tượng, sự kiến ấy
- Phác thảo những cách thức ứng dụng các hiện tượng tâm lý đã được phát hiện, giải thích để hoạt động tổ chức và công tác nhân sự có thể đạt hiệu quả cao.
Vai trò của tâm lý học tổ chức nhân sự
- Thúc đẩy hoạt động tổ chức và công tác nhân sự theo hướng tích cực, hiệu quả và phát huy nhân tố con người trên nhiều phương diện, đặc biệt góp phần lành mạnh hóa công tác quản lý, lãnh đạo.
- Giúp giải quyết những tình huống cụ thể trong hoạt động tổ chức và công tác nhân sự. Giúp nhà quản lý có cơ sở tuyển chọn và sử dụng hiệu quả nhân sự trong mọi tổ chức, ổn định tổ chức và tạo dựng bầu không khí lành mạnh, tích cực trong tổ chức.
Xem thêm:
3 hiệu ứng tâm lý quan trọng trong tổ chức nhân sự
Hiệu ứng bươm bướm
Hiệu ứng bươm bướm là một khái niệm có nhiều điểm tương đồng với hiệu ứng đám đông. Cụ thể điểm chung ở đây chính là sức mạnh lan tỏa. Trong quản trị nhân sự, hiệu ứng bươm bướm được áp dụng với mục đích tăng cường sự cạnh tranh giữa các nhân viên với nhau, đồng thời tạo ra những kích lệ nhỏ trong thành tích.
Thay vì đợi đến cuối năm để tổng kết thành tích và khen thưởng, công ty nên chia nhỏ phần thưởng thành nhiều lần trong năm, để tạo ra hiệu ứng tích cực, khích lệ nhân viên cố gắng làm việc tốt hơn. Bên cạnh đó, việc khen thưởng cũng phải công bằng và công khai để tránh sự đố kị, căng thẳng giữa các nhân viên.
Hiệu ứng đầu vào
Hiệu ứng đầu vào tập trung khai thác và phát triển nguồn nhân lực bằng cách đặt ra những mục tiêu nhỏ và vừa để giao cho mỗi cá nhân hoặc đội nhóm. Cách làm này thúc đẩy sự bền vững và khả năng thích nghi với các yêu cầu mới từ ban lãnh đạo. Tuy nhiên, cần quản lý khéo léo, nếu không sẽ tạo ra hành động và thái độ cự tuyệt trong nội bộ doanh nghiệp.
Đối với quản lý nhân sự và tiền lương, nhà quản trị cần thiết lập các bậc lương từ thấp đến cao. Đồng thời không đề ra mức thưởng quá lớn trong giai đoạn đầu. Bởi vì nó có thể ảnh hưởng đến hiệu suất làm việc trong thời gian ngắn. Ngoài ra, nó cũng không hiệu quả trong tầm nhìn dài hạn, vì nhân viên có thể tự mãn hoặc phản ứng tiêu cực đối với vấn đề lương thưởng.
Hiệu ứng Westerners
Hiệu ứng này được nghiên cứu với mục đích tìm hiểu tác động của tiền lương và tiền thưởng đến hiệu suất làm việc của nhân viên. Qua đó giúp nhà quản lý thay đổi cách nhìn về định hướng làm việc. Vấn đề lương thưởng sẽ tác động trực tiếp đến đam mê cống hiến, làm việc ban đầu của nhân viên. Khi nhà quản trị tạo ra sự kích thích về tiền lương và tiền thưởng, nhân viên sẽ không ngừng nỗ lực để tăng thu nhập.
Tuy nhiên, nếu không có sự đền đáp xứng đáng, hiệu ứng Westerners sẽ khiến nhân viên cảm thấy bất mãn, không thể tiếp tục đồng lòng với công việc.
Các lĩnh vực được áp dụng tâm lý học tổ chức – nhân sự
Lĩnh vực chung
- Đội ngũ và tổ chức hiệu quả — văn hóa tổ chức và bầu không khí, năng động nhóm, các vấn đề xuyên văn hóa, dịch vụ khách hàng, quan hệ lao động…
- Tuyển chọn nhân sự, lựa chọn, và đề bạt — tuyển mộ, các chiến lược và hệ thống tuyển chọn, đánh giá nhân sự, tiến trình lựa chọn công bằng, tuyển dụng…
- Sự khác biệt giữa các cá nhân, đo lường và đánh giá — khả năng nhận thức, thể chất, khuynh hướng tính cách, sở thích nghề nghiệp…
- Đào tạo và phát triển— điều hành huấn luyện, phát triển quản lý, đào tạo…
- Hiệu suất quản lý — thiết kế hệ thống đo lường năng suất công việc giúp phản hồi và cải thiện hiệu suất, thẩm định và quản lý hiệu quả…
- Sức khỏe nơi làm việc — Công thái học (ergonomic), khắc phục stress, an toàn lao động và sức khỏe…
- Thái độ và sự hài lòng của nhân viên— sự trao quyền, duy trì, sự hài lòng trong công việc, quản lý xung đột và căng thẳng, nghỉ hưu, sự luân chuyển, cam kết với tổ chức…
- Bồi thường và lợi ích—lương, đặc quyền, thưởng, công nhận hiệu quả…
- Giao tiếp hiệu quả— thiết kế hệ thống truyền thông, giao tiếp hiệu quả, công nghệ giúp truyền đạt thông tin thuận tiện, dễ dàng….
- Động cơ làm việc— các yếu tố thúc đẩy nhân viên, thiết kế công việc và đánh giá…
- Thay đổi quản lý, lãnh đạo—sáp nhập và mua lại, quá trình tái cấu trúc, nâng cao chất lượng và năng suất, thu hẹp….
- Và các vấn đề về người lao động như quấy phá, bắt nạt, bạo lực…
Lĩnh vực liên quan khác bao gồm
- Tư vấn hướng nghiệp – cá nhân được hỗ trợ trong việc xác định nghề nghiệp phù hợp dựa trên khả năng và sở thích
- Quan hệ công nghiệp – tập trung vào các mối quan hệ quản lý- nhân viên, như thương lượng tập thể, đàm phán, giải quyết tranh chấp và pháp luật lao động.
Xem thêm >>> Tư Vấn Tâm Lý Tại Nhà
Có thể nói, trong tổ chức-nhân sự Tâm lý học vừa là khoa học vừa là thực tiễn, giúp ứng dụng và can thiệp cho lợi ích của cá nhân, của tổ chức và cộng đồng nơi họ sống và làm việc.
Trong thế kỷ 21, sự cạnh tranh, các đòi hỏi, yêu cầu trong công việc của người lao động và tổ chức doanh nghiệp ngày càng cao, suy thoái kinh tế khiến nhiều tổ chức bị sát nhập, mua lại, tinh giảm biên chế, stress…Do đó, tâm lý học tổ chức – nhân sự có tính ứng dụng rất cao trong thế kỉ này.
