Hiệu ứng Barnum liên quan đến rất nhiều hoạt động của cuộc sống. Tuy nhiên, rất ít ai biết được nội dung cũng như hình thức của nó. Những thông tin mà Thanh Bình Psy chia sẻ dưới đây sẽ phần nào giúp bạn hiểu rõ về hiệu ứng này.
Hiệu ứng Barnum là gì?
Barnum hay Forer là hiện tượng tâm lý phổ biến dùng để nói về việc người khác nhận xét tính cách chính xác của một người. Tuy nhiên, đây chỉ là đánh giá chung chung và mơ hồ và được áp dụng cho người người.
Nguồn gốc của Barnum
Năm 1949, nhà tâm lý học người Mỹ Bertram Forer đã thực hiện thí nghiệm kiểm tra tính cách. Thông qua kết quả có được cùng với việc đối chiếu, ông đã nhận định và đưa ra lý luận về hiệu ứng Barnum.
Một thí nghiệm khác của nhà tâm lý học Norman Sundberg cũng giúp nhận ra vì sao con người lại dễ đồng tình với những người ảnh hưởng bởi Barnum. Con người luôn có xu hướng tin vào những thứ chung chung và chẳng ai muốn nhìn nhận điểm xấu của mình khi bị người khác chỉ ra.
4 hình thức cơ bản của hiệu ứng Barnum
Barnum tồn tại trong cuộc sống với 4 hình thức cơ bản như sau:
Bói toán, chiêm tinh, xem chỉ tay
Một trong những hình thức xuất hiện mà chúng ta dễ thấy nhất đó là bói toán, xem chỉ tay. Những người xem bói thường đưa ra nhận xét, mô tả đúng với đại đa số. Tuy nhiên, khách hàng thường nghĩ đây là lời phán dành riêng cho mình và người xem bói đang đọc vi bằng khả năng tâm linh. Từ đó, mọi người dễ bị thuyết phục và tin vào những lời phán mà quên những những lỗ hỏng hay lỗi sai nhỏ.
Trắc nghiệm, nội dung dự đoán tương lai, kiểm tra tính cách
Những bài đăng phán xét về tính cách, số phận dựa trên cung hoàng đạo, ngày tháng năm sinh luôn có lượt xem và chia sẻ khá cao. Bởi vì hầu hết nội dung đều được nhận định theo hướng tích cực và đúng với đại đa số mọi người. Vậy nên, chúng ta sẽ có xu hướng chia sẻ và bàn luận với người quen, bạn bè. Điều này đã vô tình khiến cho nội dung này lan truyền nhanh hơn.
Nội dung cá nhân hóa của các thương hiệu, nhãn hàng
Những album nhạc tâm trạng dành riêng cho bạn hay những bộ phim cho riêng bạn nghe như là danh sách tuyển chọn riêng. Thế nhưng, thực chất đây chỉ là hệ thống tổng hợp dựa trên số đông. Lúc này, não bạn đã tự liên kết và ghi nhớ. Những nội dung này sẽ làm cho bạn yêu thích và trung thành hơn với nhãn hàng.
Trong marketing và quảng cáo
Ngoài những sự việc, sự vật trong cuộc sống hiệu ứng Barnum còn hiện rõ trong chiến lược, giải pháp marketing, quảng cáo. Bằng nhiều cách, doanh nghiệp sẽ thuyết phục khách hàng rằng họ đang gặp vấn đề nào đó. Lúc này, sử dụng sản phẩm, dịch vụ chính là cách giải quyết dễ dàng. Barnum xuất hiện sẽ dễ dàng kết nối và đánh trúng tâm lý của đối tượng mục tiêu.
>> Có thể bạn quan tâm:
- Hiệu Ứng Fomo Là Gì Và Cách Tránh Xa Tác Động Tiêu Cực
- Hiệu Ứng Buridan: Nguồn Gốc, Ý Nghĩa Và Bài Học Rút Ra
Barnum ảnh hưởng như thế nào đến con người?
Barnum tác động trực tiếp đến tâm lý mỗi người nhưng không phải ai cũng để ý. Việc hiểu rõ những ảnh hưởng này sẽ giúp mọi người biết cách tránh xa.
Tin rằng những điều tiêu cực không đúng với bản thân
Nhiều người khi bị ảnh hưởng bởi Barnum sẽ có xu hướng cho rằng những điều tiêu cực không đúng với bản thân. Họ cho rằng mình không đến nỗi tệ và những điểm xấu đều không phải là tính cách của họ.
Chấp nhận mọi thứ mà bản thân tự xây dựng
Hình ảnh mà bản thân xây dựng tốt hay xấu không phải do bản thân tự nhận định mà thường dựa vào sự đánh giá, công nhận của mọi người. Tuy nhiên, người bị tác động bởi Barnum sẽ tự chấp nhận những thức phù hợp với hình ảnh mà bản thân tự xây dựng.
Nên tập trung vào những điều, những việc tích cực
Hiệu ứng Barnum làm cho chúng ta chỉ tin vào những điểm tích cực mà bỏ qua những điểm tiêu cực. Hơn nữa, mọi người thường có xu hướng nghiêng về những nội dung tốt và phát biểu xu nịnh.
Việc tin vào hiệu ứng này không phải là điều quá tốt, bởi vì:
- Nó khiến cho bạn đang đánh giá và nhìn nhận sai về bản thân
- Dễ đưa ra những quyết định không đúng ảnh hưởng đến kết quả nhận được
- Dễ rơi vào bẫy của các chiến dịch quảng cáo
- Có thể bị mất tiền oan vì những dịch vụ đọc vị tâm trí.
Làm sao để tránh những ảnh hưởng từ Barnum?
Nếu bạn không muốn bị lún quá sâu khi hiệu ứng này tác động thì có thể áp dụng những cách sau:
- Khi ai đó nhận xét về bản thân thì cần tự hỏi lại điều này có đúng trong mọi hoàn cảnh không.
- Những bài kiểm tra tâm lý trắc nghiệm trên mạng chỉ mang tính giải trí, không nên quá tin vào nó.
- Nếu bạn cần nắm bắt tính cách, tâm lý của chính mình thì nên tìm đến những chuyên gia đang làm việc trong lĩnh vực này.
>> Tìm hiểu thêm: Dịch vụ tham vấn tâm lý học đường
Lời kết
Những thông tin chia sẻ trên đây hy vọng sẽ giúp mọi người hiểu rõ hơn về hiệu ứng Barnum. Bất kỳ ai cũng có thể bị tác động bởi hiệu ứng này. Tuy nhiên, nếu biết cách cân bằng, tránh xa những điều tiêu cực thì bạn sẽ cảm thấy bản thân tốt hơn mỗi ngày.
