Hiệu ứng Domino được hiểu như thế nào? “Bạn không bao giờ có thể thay đổi chỉ một hành vi. Tất cả các hành vi của chúng ta đều được liên kết với nhau, thế nên, khi thay đổi một hành vi thì các hành vi khác cũng sẽ được thay đổi” (Giáo sư BJ Fogg – Đại học Stanford). Đúng vậy, khi một hành vi của chúng ta thay đổi nó sẽ kéo theo hàng loạt những thay đổi tuyến tính khác xảy ra. Hãy cùng Thanh Bình Psy tìm hiểu chi tiết hơn thông qua nội dung bài viết sau.
Khái quát về hiệu ứng Domino
Hiệu ứng Domino là gì?
Hiệu ứng Domino được định nghĩa là một phản ứng chuỗi. Phản ứng này sẽ xảy ra khi xuất hiện một thay đổi nhỏ tại vị trí điểm gốc từ đó dẫn tới sự thay đổi tương tự cho những điểm lân cận. Điểm lân cận lại lan tỏa sự thay đổi của nó đến những điểm khác và tạo thành một chuỗi thay đổi tuyến tính. Hiểu một cách khác, nếu chúng ta thực hiện sự thay đổi nào đó trong hành vi thì chính nó sẽ kéo theo một số hành vi khác cũng bị thay đổi theo.
Sở dĩ hiệu ứng trên được đặt tên là hiệu ứng Domino bởi chúng ta có thể liên tưởng sự thay đổi chuỗi xảy ra sẽ hoàn toàn tương tự như hình ảnh của những quân cờ Domino đứng cạnh nhau. Chỉ cần một quân cờ bị kéo đổ sẽ khiến cho những quân liền kề nó đổ theo một cách nối tiếp đến quân cuối cùng. Và sự thay đổi này được gọi là thay đổi tuyến tính.
>>Đọc thêm: Biểu hiện của người tự ti và cách cải thiện
Ví dụ thực tế cho hiệu ứng Domino
Năm 2012, những nhà khoa học của Đại học Northwestern, thông qua những nghiên cứu của mình, đã chỉ ra rằng nếu một người giảm đi lượng thời gian rảnh rỗi của học thì kéo theo đó lượng chất béo được hấp thụ vào cơ thể cũng sẽ tương ứng giảm đi mặc dù chế độ ăn uống của họ vẫn được duy trì như cũ. Giải thích cho điều này rất có thể chính vì họ đã giảm dần thời gian dành cho việc ngồi xem tivi giải trí, ăn vặt,… và thay đó là việc đọc sách hay học tập.
Như vậy, một người có thể áp dụng Domino như hiệu ứng để dần thay thế những hành vi không tốt thành những hành vi có lợi. Chẳng hạn họ sẽ cắt giảm thời gian ngủ nướng mỗi ngày, thay vào đó, thời gian dậy sớm có thể dành cho việc đọc sách để nâng cao tri thức từ đó cải thiện kết quả học tập. Hoặc dậy sớm để tập luyện thể thao, đạp xe đạp từ đó cải thiện được tình trạng sức khỏe và có thêm nhiều bạn bè,… Tuy nhiên, hiệu ứng này cũng có mặt trái của nó nếu những hành vi được thay thế là hành vi tiêu cực. Chính vì thế, để hiệu ứng này thực sự mang đến lợi ích, mỗi người cần có sự kiểm soát hành vi của mình.
Những lý do dẫn tới hiệu ứng Domino
Hiệu ứng Domino thường xảy ra trong cuộc sống hàng ngày chủ yếu là do những thói quen của mỗi người đều có mối liên hệ với nhau. Ngoài ra, hiệu ứng trên cũng tận dụng sự cam kết và tính nhất quán trong hành vi của con người.
Lấy ví dụ, khi một người bắt đầu tập dần thói quen nấu ăn tại nhà thay vì ăn cơm tiệm, thì rất có thể trong vô thức của người đó đang muốn cải thiện sức khỏe và độ an toàn của bữa ăn. Vận dụng tính nhất quán trong hành vi, việc làm này dễ kéo theo việc họ sẽ giảm dần việc uống nước ngọt, tăng cường ăn thêm rau xanh và uống nước ép trái cây mỗi ngày.
Những quy tắc để tạo ra hiệu ứng Domino
Trong cuộc sống, chúng ta dễ gặp phải hiệu ứng này xảy ra với chính mình. Bằng cách nắm bắt được những lợi ích của nó, chúng ta hoàn toàn có thể áp dụng vào cuộc sống để xây dựng chuỗi thói quen tốt một cách nhanh chóng và dễ dàng hơn. Để làm được điều đó, nên ghi nhớ 3 quy tắc cơ bản như sau:
Kiên trì thực hiện một hành động một cách đều đặn
Trong hiệu ứng Domino, chỉ cần sự thay đổi của điểm gốc đủ mạnh nó sẽ có thể kích hoạt tất cả các quân cờ còn lại bị ảnh hưởng mà không cần tốn nhiều công sức. Điều đó cũng có nghĩa, nếu bạn muốn thay đổi chuỗi hành vi, chỉ cần bạn hành động, thực hiện hành vi nhỏ nhất và liên tục duy trì nó mỗi ngày để nó trở thành thói quen. Tiếp theo đó, những hành vi sau sẽ tự động được kích hoạt để giúp bạn đạt được ý muốn.
Duy trì thói quen và bắt đầu một hành động khác
Khi thói quen đầu tiên được hình thành, nó chính là đòn bẩy để giúp bạn có thêm động lực để chuyển sang hành vi kế tiếp. Nguồn năng lượng có được do củng cố niềm tin có thể giúp nhiệm vụ tiếp theo được hoàn thành dễ dàng hơn và tạo ra cam kết nhiều hơn.
>>Đọc thêm: Hiệu ứng Pygmalion – Lời tiên tri tự hoàn thành
Nên chia nhỏ nếu bắt đầu nản
Nếu bắt đầu nghi ngờ hoặc thoái chí với những hành vi của bản thân, tốt hơn hết nên chia nhỏ chúng để có thể dễ dàng kiểm soát. Cái chính yếu vẫn là kiên trì mỗi ngày để tạo lập thói quen bởi hiệu ứng Domino diễn ra theo quá trình chứ không phải chỉ là một thời điểm. Nếu sự thay đổi của bạn không tạo ra được một hành vi mới, điều này chứng tỏ đã có sự không tuân thủ quy tắc khi thực hiện, hãy điều chỉnh và thử lại lần nữa.
Như vậy, với những kiến thức về hiệu ứng Domino vừa tìm hiểu, nếu chúng ta có thể áp dụng vào công việc hoặc cuộc sống sẽ tạo ra được những hiệu quả tích cực.
>> Tìm hiểu thêm về Dịch Vụ Đánh Giá Sàng Lọc Tâm Lý và Dịch Vụ Tư Vấn/Tham Vấn Tâm Lý Tại Nhà tại Thanh Bình Psy
